Martin Wassen bij de wederopbouwsteen.
Martin Wassen bij de wederopbouwsteen. Janneke Hek

Reliëf met uit vuur springende leeuw

28 september 2018 om 06:00 lokaal

SCHERPENZEEL Tijdens Monumentendag is de replica van een wederopbouwsteen onthuld in de muur van het pand aan de Dorpsstraat 229. Martin Wassen, bestuurslid van Oud Scherpenzeel, kijkt er trots naar. Hij weet alles van de geschiedenis van de kop-hals-rompboerderij en zijn bewoners van voorheen.

Hier stond het huis en boerderij van Dirkje van Ginkel en Martinus Blanken (koopman, veehouder en melkhandelaar). Dirkje overleed al op 39-jarige leeftijd in haar kraambed en liet haar echtgenoot Tinus en tien kinderen achter. Het pand van weduwnaar Tinus, een woonhuis met veestal aan de Dorpsstraat, werd in mei 1940 tijdens de gevechten nabij de Grebbelinie verwoest. Nadat de bevolking in veiligheid was gebracht, zou in en om Scherpenzeel een hevige strijd plaatsvinden tussen Nederlandse en Duitse soldaten. Toen de bevolking op 27 mei 1940 terugkeerde uit Noord Holland vond zij een groot deel van het dorp verwoest terug, ook het pand van Blanken.

NIEUW GEBOUWD Al in het begin van de bezetting werd het pand van vader Tinus geheel nieuw gebouwd, met huis, winkel en stal. In het nieuwe ouderlijk huis gingen vader, dochter Dirkje en de zoons Knelis, Bart en Tinus wonen. In de winkel, met een ingang aan de Lindenlaan, werd kaas, eieren en meer verkocht. Op dit moment is Geerts Herenkleding in het pand gevestigd en in het achterdeel tot enkele jaren geleden een kunstgalerie.

Vermoedelijk is begin jaren zeventig de oorspronkelijke wederopbouwsteen gesneuveld door een botsing van een bestelwagen tegen de gevel waarin de steen was gemetseld. Daarna is het gat leeg gebleven. Een doorn in het oog van Martin Wassen. Hij verdiepte zich in de genealogie van de familie Blanken, zijn opa was namelijk een Blanken. Tijdens zijn onderzoek kwam hij op het spoor van het pand waar de wederopbouwsteen ontbrak. ,,In Scherpenzeel is procentueel meer kapot geschoten tijdens de begindagen van de oorlog dan in Rotterdam", weet hij te melden.

SPRINGENDE LEEUW De wederopbouwsteen is een gevelsteen met het reliëf van een uit het vuur springende leeuw en het jaartal van de wederopbouw. Een originele versie is te bekijken bij de stichting Grebbelinie in het Vizier bij Hoeve de Beek. Wassen ging op zoek naar iemand die dit origineel exact kon namaken. Dat had wat voeten in de aarde.

De kostenopgaven voor het maken van de replica liepen nogal uiteen. Uiteindelijk zei mede-bestuurslid Piet Valkenburg, 'ik durf het zelf wel aan'.

Hij is gaan experimenteren en na wat proefexemplaren kwam de uiteindelijke steen tevoorschijn.

De kosten voor het vervaardigen zijn betaald door de eigenaar van het pand, Van der Meijden, Wim van den Berg, Piet Valkenburg en Martin Wassen, alledrie van Oud Scherpenzeel.

Tijdens Monumentendag werd de gevelsteen onder veel belangstelling onthuld door burgemeester Corrie van Rhee-Oud Ammerveld.

Wie meer wil weten over de wederopbouw van Scherpenzeel kan terecht in de Oudheidkamer van Oud Scherpenzeel tijdens openingstijden.

advertentie
advertentie