Herbegrafenis van Hans Blankenberg op 21 augustus 1945.
Herbegrafenis van Hans Blankenberg op 21 augustus 1945. Collectie Oud-Scherpenzeel

Herdenking Hans Blankenberg: lichaam in 1944 in de berm achtergelaten

10 september 2019 om 06:39 Overig

SCHERPENZEEL Het is exact 75 jaar geleden dat verzetsheld Hans Blankenberg werd vermoord. Hij werd op 10 september 1944 op de Brinkkanterweg gearresteerd. Dezelfde avond nam de Sicherheitsdienst hem mee. De 23-jarige koerier werd op de Klompersteeg in Ederveen doodgeschoten. Ze lieten zijn ontzielde lichaam in de berm achter.

Aanstaande zaterdag zal de Hans Blankenberg Memorial Tour ter nagedachtenis aan de verzetsstrijder ook Scherpenzeel aandoen. De Memorial Tour is een initiatief van de Commissie Herdenken WOII Elspeet. Hans Blankenberg heeft in de oorlogsjaren eerst bij een tante en daarna een jaar in een schuilhut in het bos bij Elspeet ondergedoken gezeten.

Hans Blankenberg werd in 1920 in Nederlands-Indië geboren. Hij kwam in 1936 naar Nederland om te studeren. Tijdens de eerste oorlogsdagen nam hij deel aan de militaire strijd. Na de capitulatie ging Blankenberg in Delft studeren, maar dat werd te riskant. Studenten moesten ervoor tekenen dat zij zich niet zouden verzetten tegen de bezetter. Weigeraars werden naar Duitsland overgebracht. Dit was voor Hans Blankenberg de reden om onder te duiken bij een oudtante in Elspeet. Toen het daar te gevaarlijk werd, verbleef hij in een tent in het Elspeetsche Bosch.

 

KOERIER VOOR DE RVV Het verzet tegen de Duitsers nam toe. Op de Veluwe werd de Raad Van Verzet (RVV) steeds actiever. De RVV had een Radiodienst die werd ondersteund door een koeriersdienst. Deze dienst bracht gegevens naar centrale punten. Daar werden ze omgewerkt tot verkenningsrapporten en konden ze worden doorgeseind naar de Nederlandse regering in Engeland. Hans Blankenberg was een van de eerste koeriers. Hij deed veel koerierswerk op de vaste route Garderen-Maarn, waaraan vier RVV-posten waren gelegen: Garderen, Terschuur, Post 3 in Scherpenzeel en Maarn. Naast het overbrengen van berichten, werden ook personen naar hun volgende bestemming begeleid.

Voor Post 3 van de RVV werd mogelijk van twee adressen gebruik gemaakt. Een van die adressen was Vlieterweg 100, waar bloemist Jan Weenink woonde. Rijk van Ginkel, alias Peter van Scherpenzeel, vroeg Weenink en zijn echtgenote of zij brieven van het verzet wilden ontvangen. Kort hierna kwam er een jongeman gekleed in een overall op de fiets die vroeg: ,,Moet ik hier een kwartje brengen?" De Weeninks wisten van niets, totdat ze van Van Ginkel hoorden dat dit de code was. Hij vertelde ook dat de jongen Hannes heette. Zijn echte naam hoorden ze pas na de oorlog. Op de zolder van het huis van Weenink werden wapens en munitie opgeslagen. Toen door Scherpenzeelse verzetsmensen de Bruinenburgerbrug werd opgeblazen, besloten de Duitsers represaillemaatregelen te nemen en drie huizen af te branden, waaronder het huis van Weenink. Post 3 werd daarna verplaatst.

 

10 SEPTEMBER 1944 Hannes moest zondag 10 september 1944 invallen voor een collega. Vanuit Garderen fietste hij naar Post 3 in Scherpenzeel, om vervolgens door te rijden naar Maarsbergen. Met nieuw materiaal ging Hans daarna weer naar Scherpenzeel. De patrouilles van de Duitsers waren in de roerige dagen na 'Dolle Dinsdag' (5-9-1944) toegenomen. Op zondagmiddag 10 september arresteerden twee SS'ers Hans Blankenberg op de Brinkkanterweg. Hij werd afgevoerd naar het gemeentehuis en daar in een cel opgesloten. Al snel ontdekten de Duitsers dat Hans' persoonsbewijs vals was. Hij werd gemarteld om informatie los te krijgen, Hans liet zich echter niet intimideren. De Sicherheitsdienst (SD) werd erbij gehaald. Twee SD'ers verhoorden hem en sloegen op zijn achterhoofd, waardoor een wond die eerder was ontstaan weer begon te bloeden. Hierna namen de SD'ers Hans rond 21.00 uur mee in een auto. Wat er daarna precies is gebeurd, is niet meer na te gaan. Op 10 september om 22.45 uur kwam bij de politie van Ede een briefje van de SD Arnhem binnen met de mededeling dat door hen een persoon was doodgeschoten bij Ederveen. Al snel werd bekend dat de dode man Hans Blankenberg was. Hij werd op 14 september in Ederveen begraven. Kort na de bevrijding volgde een herbegrafenis in Elspeet.

 

MEMORIAL TOUR Zaterdag 14 september zal de Memorial Tour verschillende locaties aandoen waar Blankenberg in de oorlogsjaren verbleef of geregeld kwam. De drieëntwintig historische legervoertuigen die aan de tour meedoen, starten in Elspeet en zullen rond 12.45 uur in het park bij 't Koetshuis aankomen en daar parkeren. De deelnemers, onder wie verschillende familieleden van Hans Blankenberg uit Amerika, lopen naar het verzetsmonument bij 't Foort waarop ook de naam van Hans Blankenberg staat. De herdenkingsceremonie is om 13.30 uur. Burgemeester Harry de Vries zal er een korte toespraak houden en een krans leggen. Iedereen is welkom bij de herdenking. De voertuigen zijn in 't park te bekijken. Om twee uur vertrekt de colonne weer richting Elspeet. In 't Koetshuis kunnen bezoekers meer te weten komen over de Scherpenzeelse historie.

advertentie
advertentie