´Alles mis bij leerlingenvervoer´

SCHERPENZEEL Alles wat maar fout kon gaan, ging fout in augustus vorig jaar, bij de invoering van een nieuwe vorm van het leerlingenvervoer van Valleihopper in Scherpenzeel en omgeving.

Gemeenten, de Regio FoodValley, betrokken taxibedrijven en de nieuwe regiecentrale hebben de invoering van dat nieuwe vervoerssysteem onderschat. Verder ontbrak het aan een gezamenlijke aanpak, zo blijkt uit een vorige week gepresenteerd evaluatierapport van onderzoeksbureau AT Osborne.

Na de zomervakantie ontstond een enorme chaos met het vervoer van leerlingen naar het speciaal onderwijs in de Regio FoodValley. Ritten klopten niet en leerlingen werden niet of te laat opgehaald of weggebracht, wat zorgde voor enorme onrust onder de circa 900 kwetsbare kinderen en hun ouders. Na drie dagen wanorde grepen de betrokken gemeenten - waaronder Scherpenzeel - in.

REGIECENTRALE Voorheen was het zo dat gemeenten zelf contracten opstelden met taxibedrijven, die zowel de rittenplanning als de ritten verzorgden. In juni 2015 besloten de verantwoordelijke wethouders van de gemeenten Ede, Barneveld, Nijkerk, Renswoude, Scherpenzeel en Wageningen om het leerlingenvervoer in regionaal verband te organiseren. Daarmee werd onder meer een kostenbesparing en efficiëntieslag beoogd, door het te gaan combineren met WMO-vervoer, dat de provincie (de Regiotaxi Gelderland) per 1 januari 2017 overhevelde naar de gemeenten. De Regio FoodValley zou opdrachtgever worden en die koos voor het zogenoemde 'regiemodel': een relatief nieuw systeem waarbij een regiecentrale de rittenplanning doet en de taxibedrijven aanstuurt die alleen het vervoer verzorgen. FoodValley besteedde zowel de regiecentrale als het vervoer aan.

CHAOS De regie voor de planning werd gegund aan de firma Transvision uit Capelle aan den IJssel, en de taxibedrijven Noot uit Ede, Munckhof uit Horst en Van Driel uit Oss kregen de vervoersopdracht.

Na de uitgebroken chaos besloten de betrokken gemeenten - in overleg met de vervoerders en met Transvision - de regiefunctie bij dat bedrijf weg te halen en deze tijdelijk neer te leggen bij Noot, dat dit werk ook al in de oude situatie uitvoerde. Er moest een nieuw plan van aanpak worden opgesteld en er zou een evaluatie worden gemaakt van wat er precies fout ging in de maanden voorafgaand aan de invoering van het 'nieuwe' leerlingenvervoer.

Onderzoeksbureau AT Osborne uit hierin kritiek op alle betrokken partijen bij het leerlingenvervoer. Er werd onderling niet of slecht gecommuniceerd, deadlines werden niet gehaald, afspraken niet nagekomen, opdrachten niet uitgevoerd en verzoeken niet of veel te laat in behandeling genomen. Zo voerden gemeenten nog ver na 1 juli (de deadline) nieuwe of veranderde gegevens in. In totaal deden ze nog 350 aanpassingen, op de ongeveer 900 leerlingen die er in de regio vervoerd zouden worden. Hierdoor werd het voor Transvision onmogelijk om de ritten goed voor te bereiden. Gemeenten wierpen tegen dat ouders officieel nog tot 1 juli leerlingenvervoer voor hun kinderen mochten aanvragen en dat ze de gegevens daarom pas daarna konden doorgeven.

De onderzoekers concluderen dat de partijen de aard, omvang en impact van de overgang van het oude naar het nieuwe vervoerssysteem hebben onderschat. Wethouders binnen de Regio FoodValley besloten in 2015 tot het nieuwe systeem. Gemeenteambtenaren die al jaren werkten met het leerlingenvervoer, werden echter onvoldoende bij de invoering van het nieuwe systeem betrokken. Zij zeggen in interviews met AT Osborne dat zij niet betrokken waren bij de keuze voor een regiecentrale en dat de eisen waar de taxibedrijven en de regiecentrale aan moesten voldoen te weinig rekening hielden met de kwetsbaarheid van de doelgroep. Bovendien verschilden regels voor het vervoer tussen gemeenten onderling (bijvoorbeeld over de maximumtijd die een rit mag duren), wat ook voor problemen zorgde.

CRUCIALE FACTOREN Het ontbrak aan een gezamenlijke aanpak, aldus de onderzoekers. 'Alle partijen zijn te weinig proactief geweest om tot deze aanpak te komen'. Eén van de cruciale factoren waardoor het vervoer in de soep liep, was dat Transvision in juni 2017 een totaal nieuw plannings- en communicatiepakket invoerde, met de naam Pitane. In dit softwarepakket zouden de taxibedrijven hun rit- en chauffeursgegevens moeten zetten; essentieel voor de koppeling tussen de regiecentrale en chauffeur. Tot die tijd gebruikte Valleihopper bij het leerlingenvervoer van de gemeente Wageningen (dat al liep sinds 1 januari 2017) Wintax-software. Pas op 14 augustus, een week voordat het nieuwe leerlingenvervoer werd gestart, werd het gebruik van Pitane aan de taxibedrijven gemeld. Voor hen leidde dit tot heel veel overwerk; zij moesten alle taxi's op het laatste moment nog voorzien van nieuwe software. Het lukte uiteindelijk grotendeels om alle ritten in te voeren, maar er bleek te weinig tijd om het systeem goed te testen en de chauffeurs de juiste route door te geven. Chauffeurs konden zich hierdoor vooraf niet voorstellen aan de ouders en leerlingen, iets waar zij over het algemeen zeer aan hechten en dat formeel ook had gemoeten. Sommige chauffeurs kregen zelfs twee verschillende routes voor hun rit: één van het eigen taxibedrijf en één van de regiecentrale.

Vorige week presenteerden de Edese wethouder Leon Meijer en FoodValley-directeur Gert Boeve het nieuwe plan van aanpak voor het leerlingenvervoer. Om verdere problemen te voorkomen is er een nieuwe projectorganisatie in het leven geroepen, waarin ouders, bestuurders, gemeente- en regioambtenaren, Transvision en de taxibedrijven betrokken zijn. Transvision neemt afscheid van het Pitane-systeem en gebruikt voortaan weer de Wintax-software. De komende tijd gaan de betrokken partijen het nieuwe plan testen. Als dat succesvol verloopt, neemt Transvision nog dit schooljaar geleidelijk de rittenplanning weer over van Noot. Boeve: ,,Partijen zetten de schouders eronder, kijken vooruit, en hebben de eigen verbeterpunten helder voor ogen. We nemen de lessen uit het onderzoeksrapport zeer ter harte en hebben vertrouwen in de samenwerking. Leerlingen en ouders hebben immers een groot belang bij probleemloos leerlingenvervoer."