Ik had de laatste maanden echt het idee dat ik verslag deed vanuit een oorlogsgebied.
Ik had de laatste maanden echt het idee dat ik verslag deed vanuit een oorlogsgebied. Chris Sangers

Rook en kruitdampen boven Scherpenzeel

30 december 2019 om 15:24 Column Fusie met Barneveld

Komt er in 2020 weer rust in de tent?

Wat een jaar hebben we achter de rug! Zoveel spektakel achter elkaar heb ik als verslaggever van de lokale politiek nog niet eerder meegemaakt. Ik had de laatste maanden echt het idee dat ik verslag deed vanuit een oorlogsgebied. Het is gewoon een wonder dat het gemeentehuis nog overeind staat na al die bombardementen van politieke onrust en een elkaar de tent uitvechtend college over de toekomstvisie van Scherpenzeel.

Maar nee, het was uitgerekend het pand van de voedselbank aan het Holevoetplein, dat aan het eind van 2019 in vlammen opging. Van het onderkomen van deze club, die zich belangeloos bekommert en inzet voor de noden in de samenleving, bleef helemaal niets over. Het drama maakt wel dat alle turbulentie van de afgelopen tijd ineens weer een beetje in perspectief kan worden geplaatst. Het stemt tot nadenken over wat echt belangrijk is. En dat kan bij het afscheid van een jaar, waarin het lokale bestuur soms op regelrechte voet van oorlog met elkaar stond, misschien louterend werken.

En het jaar begon in januari nog zo wolkeloos met de feestelijke vaststelling van een mooie toekomstvisie tot 2030 voor Scherpenzeel. Een toekomstvisie die, vanwege het eerdere vertrek van Ben Visser, zou moeten leiden tot de komst van een nieuwe kroonbenoemde burgemeester.

Het liep allemaal een beetje anders. Het was natuurlijk al geen goed voorteken dat waarnemend burgemeester Corry van Rhee-Oud Ammerveld, meteen na de vaststelling van de toekomstvisie Scherpenzeel voor gezien hield. De komst van de nieuwe zetbaas uit Arnhem in de persoon van burgemeester Harry de Vries, deed, vanwege zijn niet onbesproken palmares, ook het nodige stof opwaaien.

De eerste voorboden van naderend wapengekletter kwamen rond de zomer, toen de Stichting Houd Scherpenzeel Groen en Gezond, ondersteund door de Stichting Grebbelinie in het vizier, met ‘militair machtsvertoon’ oprukte naar de gemeenteraadsvergadering in De Breehoek om haar afkeer van de plannen voor de ontwikkeling van een nieuw bedrijventerrein kracht bij te zetten. Hoewel de drie opgetrommelde veteranen op gevorderde leeftijd waren en hun wapens met name antiquarisch nut leken te hebben, zag de ludieke actie er indrukwekkend uit. Dat gold ook voor de vlammende speech die ‘Luitenant in ’t Groen’ staand in een oude legerjeep afstak om de politiek duidelijk te maken dat de slag om bedrijventerrein ’t Zwarte Land II nog lang niet is gestreden en dat de stichting het gebied rond de historische Grebbelinie niet wil laten verpesten door een nieuw bedrijventerrein aan de Stationsweg.

EXPLOSIEVE KWESTIE Het gelegenheidspeloton was amper afgemarcheerd naar het hoofdkwartier van wat wel eens zomaar de ‘Stichting Grebbelinie uit het vizier’ kan worden, of de raad werd al weer geconfronteerd met een andere explosieve kwestie. De uitwerking van de toekomstvisie bleek namelijk een directe routekaart naar een bestuurlijke herindeling met buurgemeente Barneveld te bevatten.

Daarmee stonden de verhoudingen in de gemeenteraad meteen op scherp. GBS vond het een slecht en niet onderbouwd rapport. De SGP meende dat het bureau veel te kort door de bocht ging. Het CDA schrok ervan en CU en PRO vonden de conclusies in het rapport helder en herkenbaar. In Scherpenzeel is de politiek nooit vies geweest van scherpe debatten in de raadszaal, maar een burgemeester met een kort lontje, zoals in de vergadering van juni bleek, maakte het vergaderspektakel in De Breehoek nog explosiever. Oei, wat was De Vries boos over de insinuaties van GBS dat hij een te sturende rol zou hebben gespeeld bij het SVDL-rapport. PRO-wethouder As van Es probeerde hem na zijn knallende aftocht in de hal van De Breehoek nog een beetje te beademen, voordat de burgemeester, zoals hij had aangekondigd, een sprint ging trekken richting Arnhem om zijn beklag te doen over het in geding brengen van zijn integriteit. Als iemand weet hoe je een achilleshiel moet raken, dan is het GBS-voorman Henk Brons wel.

OPVOEREN Dat het allemaal niet heeft bijgedragen aan het verkorten van de lange arm van de provincie is inmiddels geschiedenis. De opties voor Scherpenzeel werden door de provincie teruggebracht naar twee: zelfstandig blijven of fuseren met Barneveld. Hét recept om de zich al aftekenende tweespalt tussen de lokale politieke partijen en de scheiding der geesten binnen het college van GBS, CU en PRO nog een beetje op te voeren.

Met succes zo kunnen we achteraf vaststellen, want de Scherpenzeelse politiek kwam in de laatste maanden van het jaar in een regelrechte loopgravenoorlog over de toekomstvisie terecht. De onderlinge sfeer in de raadszaal was om te snijden en leek regelmatig op ontploffen te staan. Achteraf gezien is het eigenlijk ongelooflijk dat de tot op het bot verdeelde coalitie van GBS, CU en PRO het nog zo lang heeft volgehouden, maar dat pappen en nathouden zal ook zeker te maken hebben gehad met het feit dat men uit angst voor ingrijpen van de provincie met alle macht een bestuurscrisis wilde vermijden.

Naarmate de eindstreep naderde was er echter geen houden meer aan. Zeker niet toen ineens ook de provincie nog olie op het vuur kwam gooien met een brief waarin zij scherpe kritiek uitten op (de kwaliteit van) het nader onderzoek van de gemeente naar de twee toekomstscenario’s. Daarin zouden onder meer de voordelen van een fusie met Barneveld onderbelicht zijn gebleven.

STARTBLOKKEN Illustrerend voor de complete verdeeldheid was ook de raadagenda waarop zowel een initiatiefvoorstel van GBS voor zelfstandigheid als een collegevoorstel voor fusie bleek te prijken. Alsof dit nog niet gek genoeg was, verplaatste het front zich op een Dolle Dinsdag ook nog eens naar het commandocentrum van het college waar de wethouders van PRO en CU het vertrouwen opzegden in GBS-wethouder Henny van Dijk en een vergeefse poging werd gedaan om haar te laten opstappen. Het bestuurlijk slagveld werd vervolgens nog onoverzichtelijker toen PRO en CU hun wethouders terugtrokken bij de aanvang van de beslissende raadsvergadering over de toekomst van Scherpenzeel. Die zelfde vergadering waarin, na het aannemen van het initiatiefvoorstel voor zelfstandigheid door een raadsmeerderheid van GBS en SGP, er al een nieuw college van deze beide partijen in de startblokken bleek te staan.

CU-raadslid Aart van de Peut toonde zich helemaal ontsteld en betitelde de coup als iets wat je normaal gesproken alleen in een bananenrepubliek verwacht. Dat we met al die politieke strijd al heel wat langer in een soort Scherpbabwe terecht waren gekomen, was hem kennelijk nog niet opgevallen. Een strijd die bij sommige partijen af en toe tot zoveel frustraties leidde dat zij over iedere scheet die hen dwarszat los gingen op sociale media.

TWITTER - BITTER ‘Twitter maakt het debat bitter’, constateerde onze Koning onlangs terecht in zijn traditionele kersttoespraak.

Een waarschuwing die voor PRO Scherpenzeel (voor zover zij zich daarvan überhaupt iets willen aantrekken) in elk geval te laat kwam. Want die partij maakte er in de aanloop naar de definitieve besluitvorming over de toekomstvisie bijna een dagtaak van om de verslaggeving in de Scherpenzeelse Krant (of zoals Adje van Es het betitelde ‘het lokale krantje wat wel vaker de plank misslaat’) te kapittelen.

Ze hebben bij PRO wat met verkleinwoorden getuige de tweets van hun ‘Annetje’. ‘Annetje’ heeft kennelijk zoveel moeite met mensen die zij ervan verdenkt niet vierkant achter haar eigen visie te staan dat zij daarbij zelfs ongefundeerde verdachtmakingen jegens personen niet schuwt. Niet fraai. Voor voorman Willem Schuur, die de grenzen van betamelijkheid (overigens terecht) graag in de gaten houdt, misschien nog iets om met zijn achterbannetje te bespreken in het nieuwe jaar.

Ook bij de CU zaten de frustraties over een vermeend tekort aan aandacht voor hun fusiestandpunt kennelijk zo diep dat Twitter en Facebook regelrechte klaagmuren werden van verwijten over alle zaken waarin zij zich tekort gedaan of onvoldoende gehoord voelden. De enige partij uit het pro fusiekamp die zich in deze hete politieke strijd niet liet verleiden om via sociale media te schieten op alles wat beweegt en het debat netjes voerde waar het thuishoort, namelijk de raadszaal, was het CDA.

DE TENT UITVECHTEN Kijk, wanneer visies zo uiteenlopen als we de afgelopen maanden in de gemeenteraad hebben gezien, kunnen emoties hoog oplopen. Zeker als het gaat om principiële of je na aan het hart liggende onderwerpen zoals de toekomst van Scherpenzeel. Daarvoor mag je elkaar volgens Willem Schuur als politiek ook rustig de tent uitvechten. Nou dat is in de afgelopen maanden in elk geval gelukt.

Niemand die in de laatste raadsvergadering van het jaar GBS-wethouder Henny van Dijk letterlijk door De Breehoek zag strompelen zal dit tegenspreken. Haar verklaring van gestruikeld zijn over een stoepje zal ongetwijfeld kloppen, maar het beeld van aangeschoten wild dat zich naar het spreekgestoelte sleepte, sprak eerlijk gezegd toch meer tot mijn verbeelding. ‘Deze strijd kent alleen maar verliezers’, liet SGP-voorman Maarten Zwankhuizen meelevend weten, nadat zijn twee oude fractiegenoten, Gerard van Deelen en Izaäk van Ekeren, allebei waren verhuisd naar het wethouderspluche.

Ik geef toe: het is een beetje inschikken op een half collegezeteltje de man; hun voorgangers hadden allebei nog een iets ruimere zitplek. Maar soms kan verlies ook winst zijn en de laatste der Mohikanen van het vorige college, Henny van Dijk, oogt ook niet ontevreden over deze partnerruil.

VERBANDDOOS OF VREDE Wel, de strijdende partijen hebben in de afgelopen dagen hun wonden kunnen likken onder de kerstboom en we gaan zien wat het nieuwe college gaat brengen in 2020. Blijft de verbindende taak van burgemeester Harry de Vries opnieuw beperkt tot af en toe een greep naar de pleisters in de verbanddoos of kan hij hiermee de vrede herstellen in de Scherpenzeelse politiek? Haalt het voornemen tot zelfstandigheid het tot de Kadernota in het voorjaar of gaat de provincie zelf het heft in handen nemen om Scherpenzeel alsnog naar Barneveld te deporteren? Komt er ooit nog wat terecht van die supermarktverplaatsingen waar we in het afgelopen jaar amper meer iets over hebben gehoord? Gaan de voor de zoveelste keer weer een stille dood gestorven plannen voor de verbouw van de aula op Lambalgen in 2020 een keer echt tot leven komen? Hoe gaat het verder met Zwarte Land II? Gaat de tijdelijke biomassacentrale aan de Groeperlaan, zoals beloofd, geen extra fijnstof uitstoten? Houden we onze onvolprezen bibliotheek? ‘Annetje’ van Pro’tje is hiervoor in elk geval alvast een petitie gestart die inmiddels al door veel mensen en zelfs op de kerstmarkt in een nogal bijzondere politieke bui door de burgemeester is ondertekend. Ik hoop dat het nog eventjes doorgaat met de petities in Scherpenzeel. Het is een mooie manier om inwoners betrokken te houden als er belangrijke zaken spelen. Bovendien zorgt het - blijkens de aanbieding van de petitie met betrekking tot de zelfstandigheid door dorpsgenoot Herman van Ginkel – ook nog voor een leuk fotomomentje voorafgaande aan de raadsvergadering.

LICHTPUNTJES Je zou het bijna vergeten, maar gelukkig waren er in Scherpenzeel in het afgelopen jaar ook nog een paar positieve lichtpuntjes, zoals de opening van een schitterend en duurzaam schoolgebouw van de Glashorst en het kunststukje van de restauratie van de vloer van de Grote Kerk. Dit soort blij nieuws zouden we in 2020 vaker moeten hebben, want ik heb het nu eerlijk gezegd wel even gehad met al dat wapengekletter.

Nou vooruit, om het jaar passend af te sluiten zouden we tijdens de jaarwisseling nog één keer een paar CU-luchthuilers, (P)rotjes, CDA-voetzoekers, SGP-lawinepijlen en GBS cakepotten (die nemen het tenslotte graag ruim) de lucht in kunnen knallen. Om het af te leren zeg maar. Volgend jaar stellen we een vuurwerkvrije zone in bij het gemeentehuis waar uitsluitend nog fop- en schertsvuurwerk wordt toegestaan. Met een paar knalerwten, sterretjes, trektouwtjes en fluiters kunnen ze bij de gemeente ook schik hebben en het is bovendien helemaal in lijn met het vuurwerkdevies van onze eigen burgemeester: ‘Laten we het met elkaar tot een goed einde brengen’.

Een uitspraak die als ik erover nadenk trouwens voor meerdere uitleg vatbaar is en bij de provincie wel eens met enthousiasme zou kunnen worden ontvangen. Maar kom, laten we niet op de zaken vooruitlopen of aan doemdenken doen. Als de laatste kruitdampen van de jaarwisseling boven Scherpenzeel straks zijn opgetrokken, wacht ons hopelijk een frisse start van het nieuwe jaar. Ik trek er een flesje op open.

Margreet Hendriks


 

advertentie
advertentie