'Wees paraat'

Die grebbelinie ligt eigenlijk helemaal aan de verkeerde kant van Scherpenzeel. Als we nog wat loopgraven willen hebben om het oprukken van de gemeente Barneveld tegen te gaan, dan is het zaak om haast te maken met de reeds geplande verhuizing van de scouting naar De Breelaan. Allemaal een schepje mee en graven maar. Flinke slotgracht maken en de stellingen betrekken. ‘Wees paraat’.

Maar zonder gekheid: door het rapport over de toekomst van de gemeente lopen de spanningen in het gemeentebestuur behoorlijk op. Een van de gevoeligste brandhaarden van deze gemeente is de omvang van de ambtelijke organisatie. Al jarenlang wordt er door de achtereenvolgende gemeentesecretarissen aan de bel getrokken over de kwetsbaarheid van en vanwege een te krappe bezetting van het ambtelijk apparaat. Een boodschap die nooit erg lekker viel bij de lokale politiek. Naar goed Scherpenzeels gebruik werd er zuinig omgegaan met de portemonnee en we hadden toch een prima organisatie? Dat laatste was eigenlijk de bottleneck.

Deze kleine gemeente beschikt over een goede, klantvriendelijke en gedreven organisatie die de tent uitstekend draaiende weet te houden. Maar lean en mean heeft ook een keerzijde; er hoeft maar een belangrijke pion uit het spel te vallen en het karretje dreigt in de poep te rijden. Zolang alles goed gaat kun je daarvan wegkijken. Echter, vroeg of laat komt de rekening een keer echt op tafel, zoals nu blijkt uit het rapport over welke organisatievorm het beste past bij de lokale opgaven en ambities. Dat herindeling daarin het toverwoord is voor een duurzame (ik krijg echt jeuk van dat woord) oplossing voor alle problemen van onze kleine gemeente, verbaast me niks. Het adagium ‘groter is beter’ wordt al jarenlang gepropageerd door de centrale overheid. Ik vraag me dan ook nog steeds af waarom ze aan de andere kant zoveel taken blijven decentraliseren omdat de lokale overheden dichterbij de burger staan waardoor de uitvoering efficiënter wordt.

Enfin, om de organisatie voorlopig op orde te brengen moeten er volgens het onderzoeksbureau flink wat ambtenaren bij. Voor het aantal broodnodige arbeidsplaatsen gaat men ook uit de gemiddelde bezetting bij andere gemeenten. Kijk, van dat soort algemene normen ben ik altijd wat minder gecharmeerd, al was het maar vanwege de wet op de toe- en afnemende meeropbrengsten. Vrij vertaald: meer personeel levert niet één op één meer rendement op. Maar het is helder dat de raad na deze zoveelste alarmbel nu eindelijk wel iets moet gaan doen aan de kwetsbaarheid van de organisatie. Omdat het probleem bepaald niet nieuw is, kan ik de plotselinge paniek van aantal raadsfracties, die nu in rep en roer zijn over een volledig op instorten staand ambtelijk apparaat, niet helemaal plaatsen. De krokodillentranen die zij erover plengen evenmin.

Ik vond de constatering in het rapport dat, hoe je het ook wendt of keert, je altijd bij gemeentelijke herindeling uitkomt, meer om te huilen.