Zo maak je een cultureel zelfportret op school

Het is alweer een flink aantal jaren een verplicht onderdeel van het lesprogramma voor alle middelbare scholieren in Nederland: het cultureel zelfportret voor CKV. Met deze opdracht reflecteren leerlingen op hun eigen culturele ontwikkeling: waar staan ze nu, waar stonden ze eerst en waar willen ze nog naartoe? Op deze manier krijgen ze zelf de regie over hun eigen groeiproces. Dat is niet alleen superkrachtig binnen het kunstonderwijs zelf, maar ook iets waar ze daarbuiten en later nog veel profijt van zullen hebben. Maar hoe geef je als school nou invulling aan dat cultureel zelfportret?

Een creatieve vorm

Het kiezen van de juiste vorm is essentieel. Het zorgt ervoor dat leerlingen zich betrokken voelen en enthousiast aan de slag gaan. En dat zorgt natuurlijk voor het beste resultaat. Bij Kleinkunstig organiseren we al sinds 2005 creatieve workshops op scholen door heel Nederland en wij krijgen regelmatig de vraag of we scholen kunnen helpen met het cultureel zelfportret. Ons antwoord daarop is altijd volmondig ja! Omdat we inmiddels een behoorlijk aantal workshops op stapel hebben liggen die daar bij uitstek geschikt voor zijn én omdat we het ontzettend leuk vinden om te doen. De inzichten die tijdens zo’n workshop boven komen drijven en de verrassende manieren waarop leerlingen die vormgeven, zijn elke keer weer een cadeautje om naar te kijken.

Net als Rembrandt

Als Rembrandt ervoor koos om zijn zelfportret te etsen, waarom zouden wij dat dan niet doen? Tijdens een workshop etsen leren de leerlingen de oude druktechniek waarmee de Hollandse grootmeester zo graag werkte. En laat dit oude ambacht zich nou ook fantastisch lenen voor het maken van een prachtig zelfportret.

Animeren kun je leren

Animeren kun je niet alleen leren, je kunt het ook nog eens leren in het tijdsbestek van een workshop. Van klei of karton maken leerlingen hun eigen filmfiguren die ze in verschillende scènes positioneren. Door foto’s te maken van deze scènes en die foto’s vervolgens achter elkaar te monteren, maken ze hun eigen animatiefilm. Het onderwerp? Hun culturele ontwikkeling. Dat is nog eens een zelfportret!

Een oplossing op maat

En dit zijn slechts twee voorbeelden van creatieve manieren om een cultureel zelfportret te maken. We zetten leerlingen ook regelmatig aan het werk tijdens workshops rap en handlettering. Maar ook daar houden de mogelijkheden niet op! Uiteindelijk is iedere school anders en heeft iedere school andere wensen. Daar invulling aangeven, dát zien wij als onze missie.