'Ik houd van aardappels'

SCHERPENZEEl In de afgelopen jaren zijn zo'n 75 statushouders ondergebracht in Scherpenzeel. De gemeente helpt hen, samen met vrijwilligers van VluchtelingenWerk Scherpenzeel, inburgeren en hun plek te vinden. Daar is wethouder Henk Vreeswijk trots op.

Margreet Hendriks

Om een beetje een idee te krijgen hoe de nieuwkomers dit zelf ervaren, waren twee statushouders, Amanuel en Bernadette, samen met Rose Marie Maat en Els Langewouters van Maatschappelijke Begeleiding Vluchtelingen Werk Scherpenzeel vorige week bij de wethouder op bezoek in het gemeentehuis. Vreeswijk zei benieuwd te zijn naar de manier waarop zij hun leven in dit dorp ervaren en wilde weten of zij zich thuisvoelen.

'Scherpenzeel is zo', vindt de uit Sierra Leone afkomstige Bernadette met een duim in de lucht. Zij vertelt al sinds 2011 in Nederland te zijn en kwam begin 2015 vanuit het asielzoekerscentrum Winterswijk naar Scherpenzeel. ,,Eerst zou ik naar Doetinchem gaan, maar dat vond ik zover weg van mijn vrienden en kennissen. Om niet zover te hoeven reizen, wilde ik graag midden in het land wonen. Van Scherpenzeel had ik nog nooit gehoord. 'Is dat in Holland?', vroeg ik nog. Maar toen ik hier kwam kijken was ik echt blij. Het is een mooie plaats.''

GEZINSHERENIGING Vanaf het moment van toewijzing van een eengezinswoning aan Bernadette was er voor Rose Marie Maat en Els Langewouters werk aan de winkel. ,,Meer dan we eerlijk gezegd hadden verwacht, want Bernadette bleek zwanger. Inmiddels is de kleine 3 jaar en is via gezinshereniging in 2016 ook een oudere dochter van Bernadette vanuit Sierre Leone bij haar moeder komen wonen.''

De hulp die Vluchtelingen Werk biedt, is volgens Rose Marie en Els vooral praktisch. Meubels en spullen kopen, huis inrichten, inschrijven bij de gemeente, een uitkering aanvragen en aanmelden bij de ziektekostenverzekering, huisarts en apotheek. Verder bestaat de begeleiding gedurende de eerste acht maanden uit het wegwijs maken in het dorp en behulpzaam zijn bij allerlei praktische zaken of vragen. ,,We zorgen ervoor dat mensen op de hoogte zijn van voorzieningen zoals sportverenigingen, bibliotheek en inloopmogelijkheden en helpen bij het inschrijven van eventuele kinderen bij scholen. Vooral in de eerste periode is het contact intensief, een paar maal per week. Dat bouwen we geleidelijk af. Na acht maanden wordt de maatschappelijke begeleiding overgedragen naar het informatie & advieskantoor van VluchtelingenWerk in Veenendaal. Daar kunnen de statushouders telefonisch contact mee opnemen of naar het spreekuur komen.''

VAST CONTRACT Amanuel, die in 2014 uit Eritrea is gevlucht, woont ook sinds begin 2015 in een eengezinswoning in Scherpenzeel. Hij woont daar nog alleen, omdat zijn aanvraag voor gezinshereniging in 2015 on hold is gezet. Voor Eritreeërs gelden, vanwege het vaak ontbreken van officiële documenten, allerlei extra controlemaatregelen die de identiteit van en de banden met hun gezinsleden moeten aantonen. Inmiddels is de aanvraagprocedure voor een 'nareis' weer opgestart en hoopt Amanuel dat zijn vrouw en twee kinderen in het komende jaar ook naar Nederland kunnen komen. Zelf heeft hij zijn weg in Scherpenzeel al redelijk gevonden, laat hij weten. Hij werkt al een tijdje als productiemedewerker bij een bedrijf in Terschuur. Meestal rijdt hij mee met een collega, maar met mooi weer gaat hij ook op de fiets naar zijn werk. ,,En ik heb net mijn vaste contract gekregen'', meldt hij trots.

GROENBEHEER De in Scherpenzeel wonende statushouders helpen om zo snel mogelijk zelfstandig en zelfredzaam te worden, is een van de taken van de gemeente Scherpenzeel. Steven Wijkniet: ,,De eerste stap is de cursus inburgering en Nederlands leren spreken. Daarnaast worden er allerlei workshops en cursussen georganiseerd, stimuleren wij onze statushouders om vrijwilligerswerk te doen en proberen hen naar passend werk te begeleiden. Daarmee boeken we goede resultaten. Zo werkt er al een aantal statushouders in het groenbeheer en hebben we anderen, zoals Amanuel, naar werk kunnen begeleiden. In Scherpenzeel hebben we ook initiatieven, zoals het taalcafé in de bibliotheek waar men de Nederlandse taal kan oefenen, de inloop waar men terecht kan met allerlei vragen, de formulierenbrigade van de SWO die administratieve ondersteuning biedt en het Kerkplein (een samenwerkingsverband van Scherpenzeelse kerken) dat ondersteuning kan bieden in de vorm van 'maatjes'. Samen werken we eraan om statushouders in Scherpenzeel goed op weg te helpen.''

Op de vraag van wethouder Vreeswijk of Scherpenzeel een makkelijke plaats is om als nieuwkomer te settelen, reageren zowel Bernadette als Amanuel nog wel een beetje terughoudend. ,,Het geldt niet voor iedereen, maar de gemeenschap is best wel gesloten'', vindt Bernadette. Ook Amanuel, wiens buren met wie hij een goed contact had inmiddels helaas zijn verhuisd, heeft ervaren dat contacten leggen in het dorp niet heel gemakkelijk is. Beiden 'kerken' overigens niet in Scherpenzeel. Bernadette voelt zich thuis bij de opwekkende diensten van een kerkgemeenschap in Woudenberg en Amanuel bezoekt een Eritrese kerk in Amersfoort. Toch vertellen beiden zich gelukkig te voelen in hun woonplaats Scherpenzeel. Bernadette, die na eerst actief te zijn geweest in allerlei vrijwilligerswerk, inmiddels een parttime baan heeft in de zorg prijst de manier waarop de kinderopvang in het dorp geregeld is. Amanuel geniet van de contacten met zijn lokale 'maatje' die in een boerderij woont. Hij komt daar graag, omdat hij in Eritrea ook boer was. De tuin achter zijn woning vindt hij geweldig, want daar kan hij een moestuin onderhouden. ,,Ik houd van aardappels.''

Bernadette kookt het liefst Afrikaans. ,,Al die verschillende keukens bij onze nieuwkomers zijn zo leuk'', zeggen Rose Marie Maat en Els Langewouters. ,,Kerkplein heeft vorig jaar in Philalethes het evenement 'Couscous met Appelmoes' georganiseerd, waar statushouders en Scherpenzelers elkaar konden ontmoeten tijdens een gezamenlijke maaltijd en elkaars gerechten konden proeven. Een geslaagd initiatief.'' ,,We doen het hier in Scherpenzeel eigenlijk best goed met de opvang van statushouders'', concludeerde wethouder Vreeswijk aan het eind van het gesprek. Een conclusie die zijn gesprekspartners graag onderschreven.