Dementie is meer dan alleen vergeten

SCHERPENZEEL ,,Is het u opgevallen dat uw partner minder goed functioneert? Bemerkt u een algemene achteruitgang bij uw vader of moeder? Maak dit dan op tijd bespreekbaar en ga samen naar de huisarts.'' Aan het woord is Marchien van Dijk-Kaihatu (54) praktijkverpleegkundige ouderenzorg van de gezamenlijke huisartsen in Scherpenzeel. Marchien werkt al vanaf 2001 in Scherpenzeel en is daarom bij veel inwoners een goede bekende. Sinds 2005 werkt zij nauw samen met de huisartsen om lichamelijke en geestelijke problemen bij ouderen bespreekbaar te maken en op de juiste manier aan te pakken.

Afspraken vergeten, regelmatig op het verkeerde knopje van de afstandsbediening drukken, geen plezier hebben van een nieuw koffiezetapparaat en dingen kwijtraken. We maken het allemaal mee. Als we ouder worden is het normaal als dit vaker gebeurt, maar toch is het verstandig om bij een 'niet-pluis' gevoel direct aan de bel te trekken.

,,In de eigen vertrouwde omgeving is het makkelijker om een goed inzicht te krijgen in de problemen die er zijn. Indien nodig kan ik in overleg met de huisarts cliënten verwijzen naar een specialist, een zorgorganisatie of dagbesteding. Als er hulpmiddelen nodig zijn kan ik een machtiging regelen.'' Een persoonlijk gesprek met Marchien kan veel duidelijkheid geven. Door haar jarenlange ervaring en toegang tot een groot professioneel netwerk, weet zij precies welke vragen ze moet stellen en hoe knelpunten in de zorg het beste aangepakt kunnen worden.

,,In de dagelijkse praktijk kom ik van alles tegen. Dit kan een verandering in gedrag zijn, problemen met het op tijd innemen van medicatie of een afnemende eetlust. Tijdens een bezoek aan huis kijk ik naar de zelfredzaamheid van de cliënt en kan ik zo nodig aanvullende testjes afnemen. De stemming en het welbevinden van de cliënt staan daarbij centraal. Een enkele keer betekent dat afwachten. We houden dan contact en bekijken de situatie over een half jaar tot een jaar opnieuw'.

'De cliënt staat altijd centraal'. Deze uitspraak komt van Nel Verduin (56) casemanager dementie bij Vitras. Het werk van Nel en Marchien heeft raakvlakken, en in die hoedanigheid komen ze elkaar regelmatig op de werkvloer tegen. Als casemanager kan Nel geen diagnose stellen, maar begeleidt en stimuleert zij patiënten en familieleden die te maken hebben met dementie. Nel wordt meestal benaderd door de cliënt zelf, familieleden of een zorgorganisatie. Hiervoor is geen verwijzing nodig van de huisarts. Zij fungeert als luisterend oor, adviseert en geeft voorlichting over het ziekteproces. Ook bij een eerste 'niet-pluis-gevoel' staat zij open voor een gesprek. Indien nodig kan Nel contact opnemen met Marchien voor de bijbehorende diagnostiek.

'Dementie is ingewikkeld ziektebeeld. Soms ontstaan er gedragsproblemen, verdwijnt het dag- en nachtritme of ontstaan er moeilijkheden in de communicatie'. Wil je hier meer over weten, dan zijn de filmpjes van Prof. Dr. Erik Scherder (bekend van DWDD University) op YouTube een aanrader'.

Nel kan altijd terugvallen op het expert-team van Vitras als de problemen complex zijn. Bovendien heeft zij een korte lijn met zowel de geriater als met de ouderen-psycholoog.

De functies praktijkverpleegkundige ouderenzorg en casemanager zijn verschillend, maar sluiten goed op elkaar aan. Wat is jullie gezamenlijke doel?

'Ons doel is om het proces van dementie te vertragen door het actief aanreiken van goede informatie. We doen dit in overleg met de huisartsen in Scherpenzeel. Tevens willen we melden dat er een uitstekende samenwerking is met de wijkverpleging (Vitras, Curadomi, Thuiszorg ENA, Buurtzorg en Icare), fysiotherapie Scherpenzeel en de specialist ouderengeneeskunde (Norschoten)'.

Kunnen we dementie voorkomen?

Op deze vraag kwam van zowel Marchien als Nel een eenduidig antwoord.

'Op dit moment is de wetenschap nog niet zover dat we dementie kunnen voorkomen of genezen. Het proces vertragen door sociaal en lichamelijk actief te blijven, gezond te leven en goed te eten lukt in de meeste gevallen echter wel'.

Onderstaande tips gelden voor iedereen die wil werken aan zijn of haar hersenfunctie

- Ga regelmatig naar buiten. De buitenlucht en het daglicht zijn gunstige prikkels.

- Eet regelmatig en gezond, en kies voor voeding met structuur waardoor u goed moet kauwen.

- Investeer in contacten, nodig mensen uit, of ga bij ze op bezoek. Is dit niet eenvoudig, kies dan voor dagbesteding of dagopvang.

- Beweeg regelmatig, dit bevordert de doorbloeding van het lichaam, is goed voor de hersenfunctie, de botten en de algemene conditie.

- Naar muziek luisteren, muziek maken of bewegen op muziek stimuleert de hersenen.

Wandelgroep

Steunpunt Scherpenzeel start op 21 augustus a.s. met een wandelgroep voor mensen die problemen met het geheugen ervaren. Wilt u meer informatie, dan kunt u contact opnemen met Mariska Bergstra, 06 - 364 58 191.